ลูกคิดมีชื่อเรียกว่า “ซว่านผาน” เป็นสิ่งประดิษฐ์ของจีนเมื่อกว่า 700 ปีก่อน ถือกันว่าลูกคิดเป็นสิ่งประดิษฐ์ชิ้นที่ 5 ของจีน เรียงลงมาจาก กระดาษ การพิมพ์หนังสือ เข็มทิศ และดินระเบิด ลูกคิดวิวัฒนาการมาจากกระดานไม้สำหรับนับเบี้ยโบราณเมื่อกว่า 2,000 ปีก่อน เรียกว่า “จูซว่าน” เริ่มต้นมีแต่เพียงการบวกและลบเท่านั้น ต่อมาปลายยุคถังจึงพัฒนามาเป็นการคูณและการหาร เมื่อแพร่หลายมากๆ ก็มีคนคิดสูตรออกมาให้ท่อง คงคล้ายกับการท่องสูตรคูณ กระดานคิดเลขพัฒนาต่อไปเรื่อยๆ พร้อมกับธุรกิจการค้าการขาย จนถึงยุคหมิงจึงมีชื่อเรียกเป็นครั้งแรกว่า “กระดานลูกคิด” หรือ “ซว่านผาน” แล้วจากนั้น บันทึกเรื่องราว หรือภาพโบราณที่มีลูกคิดปรากฏให้เห็น ก็มีมากขึ้นเรื่อยๆ รางลูกคิดของจีนแบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนบนมีลูกคิดแถวละ 2 ลูก ส่วนล่างมี 5 ลูก แต่ก็มีบางแบบที่ทำต่างออกไป แถวบนมีลูกเดียว แถวล่างมี 4 หรือ 5 ลูก แต่วิธีคิดใช้หลักอันเดียวกัน
ส่วนลูกคิดของญี่ปุ่นที่เรียกว่า “Soroban” ก็เผยแพร่มาจากจีนเช่นกัน ที่มาที่ไปและผู้คิดค้นประดิษฐ์ลูกคิดนี้ จนถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีใครระบุได้แน่ชัด แต่ในประวัติศาสตร์พบว่ามีการใช้ลูกคิดเป็นเครื่องคำนวณมานานแล้ว มีนักคณิตศาสตร์ส่วนหนึ่งเชื่อว่า มีการใช้ลูกคิดตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
